Kolej to także energetyka

---

IX Konferencja „Energetyka na kolei” 

Polska izba kolei zorganizowała kolejną edycję konferencji dla sektora energetycznego w kolejnictwie. Podczas wydarzenia dyskutowano o aktualnych problemach nurtujących branże ze szczególnym
naciskiem na kwestie związane z kierunkami rozwoju sektora energetycznego na kolei.

U podstaw spotkania stała potrzeba wymiany doświadczeń, poszukiwania najnowszych metod diagnostycznych, sposobów zarządzania majątkiem czy też magazynowania energii i poszukiwania
optymalizacji kosztów.

Szczegółowo zagadnienia – od projektowania poczynając, poprzez utrzymanie sieci trakcyjnej, a na projektach inwestycyjnych kończąc- poruszono w kilku blokach tematycznych oraz panelu dyskusyjnym.

Konferencję otworzyli Adam Musiał - Dyrektor Generalny oraz Dorota Markiewicz - Dyrektor (Polska Izba Producentów Urządzeń i Usług na Rzecz Kolei), którzy wręczyli także certyfikaty przystąpienia w poczet Izby Kolei nowych firm członkowskich:

• Relopol SA
• Involt Group 
• MySoft Sp. z o.o. 

Istnieje możliwość stopniowego modyfikowania całości lub części sieci trakcyjnej lub systemu zasilania energią, element po elemencie, przez dłuższy okres, w celu osiągnięcia zgodności z niniejszą TSI. Proces modernizacji/odnawiania powinien uwzględniać konieczność utrzymania kompatybilności z istniejącym podsystemem „Energia” oraz pozostałymi podsystemami.

Podkreślił pierwszy prelegent Jan Siudecki - Dyrektor - Departament Techniki i Wyrobów UTK. Omówił także zmiany wymagań dla podsystemu Energia.  

Profesor dr hab. inż. Jan Anuszczyk, Zakład Transportu i Przetwarzania Energii - Instytut Elektroenergetyki,  Politechnika Łódzka streścił kwestie związane z efektywnością energetyczną użytkowania pojazdów trakcyjnych. W opinii profesora Anuszczyka, możliwe jest uzyskanie odpowiednich warunków dla pojazdu trakcyjnego jeżeli producent pojazdów posiada odpowiednie systemy sterowania napędem - optymalizujące pracę koło - szyna, z ciągłą analizą poślizgu koła napędowego. Drugim sposobem natomiast zwiększania siły przyspieszającej jest stosowanie kół napędowych o specjalnych właściwościach antypoślizgowych, nad czym pracują firmy z branży kolejowej. 

Blok I dotykał kwestii związanych z siecią trakcyjną- projektowaniem, budową, modernizacjami oraz utrzymaniem. Bartosz Chyliński - Manager ds. Techniczno-Handlowych (ZEP INC.) przedstawił zastosowanie produktów ZEP w bieżącym utrzymaniu sieci trakcyjnej. Nadmienił, że celem firmy jest pomoc zarządcy infrastruktury oraz firmom realizującym umowy utrzymaniowe urządzeń sieci trakcyjnej poprzez zapobieganie awariom sieci trakcyjnej. 

Biuro Energetyki PKP PLK SA będzie dążyć do poprawy jakości koncepcyjnych prac studialnych dotyczących analiz układów zasilania trakcji elektrycznej.

Podkreślił Radosław Burak- Romanowski, dyrektor - Biuro Energetyki, PKP Polskie Linie Kolejowe SA podczas prezentacji dotyczącej analizy układów zasilania DC 3kV w kontekście realizowanych projektów inwestycyjnych. Mówca zaakcentował, że poprawnie przeprowadzone analizy układów zasilania będą prowadzić do:

• zapewnienia optymalnych rozwiązań (mocy zainstalowanych w PT) [szczególnie ważne w przypadku budowy PT przez PKP PLK S.A. – oszczędności];
• uzyskiwania odpowiednich parametrów napięciowych na liniach kolejowych (mocny układ zasilania – brak opóźnień w rozkładach jazdy powodowanych „brakiem prądu w sieci”);
• braku problemów z uzyskiwaniem deklaracji zgodności z TSI Energia podczas procesów certyfikacji. 

Grzegorz Romik - Dyrektor Handlowy firmy Geotronics Dystrybucja Sp. z o.o. zaprezentował rozwiązania z zakresy nowoczesnych metod pomiaru 3D sieci trakcyjnej. Zalety zaprezentowanego systemu (GEDO Scan) to pomiar skrajni kolejowej w tym przewodów sieci trakcyjnej, możliwość wykonywania analiz położenia sieci trakcyjnej w odniesieniu do mierzonej/projektowanej osi toru, okazja do generowania raportów zawierających wysokość i odsuw oraz szansa na analizowanie dowolnej chmury punktów z systemu.  

Andrzej Kowalczyk - Prezes Zarządu MABO Sp. z o.o., scharakteryzował systemy podwieszeń urządzeń II generacji. Szczególnie uwypuklił zalety trakcyjnych urządzeń naprężających, czyli:

• stała siła naprężająca przewody na odcinku kompensacji;
• prosty montaż;
• mocowania dostosowane do słupów każdego typu;
• bezobsługowość;
• trwałość;
• brak bezwładności działania.

Damian Kuca - Prezes Zarządu KUCA Sp. z o.o. streścił recyklingową technologię wytwarzania elementów złącznych na bazie stopów miedzi dla sieci trakcyjnej kładąc nacisk na korzyści wynikające z zastosowanej technologii czyli: 

• obniżenia kosztów materiału wsadowego poprzez zastosowanie złomów trakcyjnych,
• dywersyfikacji dostawców materiałów wsadowych,
• ekologii i korzyści wizerunkowych,
• obniżenia kosztów wyrobu finalnego. 

W bloku drugi tematem były systemy zasilania (poprawa jakości zasilania oraz  zapobieganie awariom  sieci  trakcyjnych). Część ta rozpoczęła się od prelekcji przedstawicieli PKP ENERGETYKA S.A. (Krzysztof Wolski - Zastępca Dyrektora Departamentu Kontraktacji i Realizacji Usług),  ELESTER – PKP Sp. z o.o. (Leszek Pryk - Dyrektor Techniczny) oraz SIEMENS Sp. z o.o. (Marcin Lizer - Kierownik Zespołu Sprzedaży ). Prezentacja pt. „Cyfrowa podstacja trakcyjna – digitalizacja sygnałów w obwodach sterowania, automatyki i zabezpieczeń systemów zasilania dla kolei” skupiona była na innowacyjnych rozwiązaniach zastosowanych w zakresie digitalizacji sygnałów w obwodach sterowania, automatyki i zabezpieczeń. Podkreślono, że cyfrowa podstacja trakcyjna przyniesie szereg korzyści z wynikających z technologii CleanAir: 

• wysoką niezawodność (procesy łączeniowe realizowane przez próżniową komorę gaszeniową bez produktów rozpadu); 
• wysoką wydajność (trwałość łączeniowa w zakresie prądów roboczych i zwarciowych w całym okresie eksploatacji i przewyższająca swoimi możliwościami rozwiązania z SF6); 
• rozwiązanie dla niskich temperatur (do -60 st. C );
• efektywną eksploatację oraz bezobsługowość nawet przy częstych łączeniach;
• brak emisji CO2e.

Krzysztof Pałgan - V-ce Prezes Zarządu, Dyrektor Handlu i Marketingu oraz Przemysław Szafrański – Dyrektor Sprzedaży Krajowej, RELPOL SA w prezentacji  „Przekaźniki elektromagnetyczne w infrastrukturze kolejowej” pokazali główne atuty spółki-  doświadczenie, jakość, elastyczność i możliwości produkcyjne oraz najistotniejsze produkty.  

Natomiast  dr inż. Artur Rojek - Kierownik Zakładu Elektroenergetyki (Instytut Kolejnictwa) scharakteryzował badania a rzeczywistą pracę wyłączników szybkich w podstacjach trakcyjnych. 

Ostatni blok dotyczył kwestii energii elektrycznej (magazynowanie energii, rekuperacja, optymalizacja zużycia energii, audyty energetyczne, umowy dystrybucyjne), 

Rozpoczął go Andrzej Kazimierski - Naczelnik Wydziału - Biuro Energetyki, PKP Polskie Linie Kolejowe SA, który zdefiniował model zakupu energii oraz profile energetyczne w spółce. Natomiast Andrzej Anuszkiewicz – Prezes, Lopi Anuszkiewicz I Trzecińscy Sp. J. przedstawił korzyści wynikające z odpowiedniej jakości energii w inteligentnym oświetleniu na kolei.  

Kolej w Europie coraz więcej uwagi poświęca efektywności energetycznej i środowisku.

Podkreślił Tomasz Szamocki - Dyrektor Departamentu Obsługi i Utrzymania Klienta - PKP ENERGETYKA SA i CENTRUM EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ KOLEI (CEEK).

W rezultacie powołano do życia Centrum Efektywności Energetycznej, którego zadaniem jest zwiększenie efektywności energetycznej polskiej kolei we współpracy z przewoźnikami, ekspertami i organizacjami branżowymi.  

Dr inż. Sławomir Barański - Zakład Transportu i Przetwarzania Energii, Instytut Elektroenergetyki, Politechnika Łódzka, powiedział, że: 

Warunkiem efektywnego odzyskiwania energii podczas hamowania pociągu są podstacje trakcyjne mogące rekuperować energię do sieci przemysłowej lub wyposażone w zasobniki energii.

W oparciu o symulacje, którą przeprowadzono na pierwszej linii metra w Warszawie podkreślił, że w przypadku linii metra z nowoczesnym taborem i podstacjami trakcyjnymi bez możliwości rekuperacji energii jedyną możliwością zmniejszenia jej zużycia jest odpowiednia organizacja ruchu na linii.

Dodał także, że wprowadzenie przesunięcia czasowego pomiędzy potokami pociągów jadących w przeciwnych kierunkach pozwala na około 5% zmniejszenie zużycia energii trakcyjnej. Co najważniejsze oszczędności są osiągane praktycznie bezinwestycyjnie, jedynie poprzez zmianę rozkładu jazdy pociągów.

W drugim dniu konferencji odbyła się debata na temat kosztów transportu kolejowego. Moderatorem był Radosław Karwicki, zastępca redaktora naczelnego Raportu Kolejowego, a o narzędziach optymalizacji i rozwiązaniach, rozmawiali:

• Marek Kałas - Zastępca Dyrektora Biura Energetyki, PKP Polskie Linie Kolejowe SA;
• Mirosław Balicki - Dyrektor Departamentu Sprzedaży Energii Trakcyjnej, PKP Energetyka SA;
• Tomasz Staniszewski, Dyrektor Biura Infrastruktury i Energetyki, PKP INTERCITY SA;
• dr inż. Artur Rojek - Kierownik Zakładu Elektroenergetyki , INSTYTUT KOLEJNICTWA. 

Konferencja Energetyczna poruszyła tematy, które determinują największe wyzwania w branży. Izba Kolei stara się reagować na rynkową sytuację organizując wydarzenie, które stanowi platformę dialogu i konsultacji w środowisku i sektorze energetycznym.